W sobotę, 25 marca 2017 roku minie dokładnie 60 lat od podpisania przez Francję, RFN, Włochy, Belgię, Holandię i Luksemburg tzw. traktatów rzymskich, które zapoczątkowały europejską integrację gospodarczą oraz współpracę związaną z pokojowym wykorzystaniem energii atomowej.
Sześćdziesiąty jubileusz obchodzi także pierwszy fundusz wspierający rozwój społeczno-gospodarczy krajów członkowskich Unii – Europejski Fundusz Społeczny (EFS). Do dziś korzystają z niego państwa członkowskie. W centrum działań tego funduszu zawsze są ludzie. W okresie 2014-2020 środki z funduszu są przeznaczone przede wszystkim na:
Polska korzystała ze wsparcia EFS za pośrednictwem wielu programów. Należały do nich:
- w latach 2004-2006: Sektorowy Program Operacyjny Rozwój Zasobów Ludzkich i Program Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL,
- w latach 2007-2013: Program Kapitał Ludzki.
Obecnie wsparcie EFS otrzymujemy z Programu Wiedza Edukacja Rozwój i 16 regionalnych programów operacyjnych.
Jak Polska wydatkowała środki z EFS?
Pierwszy program, Sektorowy Program Operacyjny Rozwój Zasobów Ludzkich 2004-2006, umożliwił realizację ponad 4 tys. projektów, na które ze środków EFS wydano 1,4 mld euro.
Były to projekty:
- związane z aktywną polityką rynku pracy oraz integracją zawodową i społeczną. Uczestniczyło w nich 950 tys. osób, z czego aż 74% stanowiły osoby bezrobotne. Wparcie otrzymało również m.in. 19 tys. przedsiębiorstw oraz ponad 600 szkół i instytucji szkolących, a ponad 600 tys. osób podniosło swoje kwalifikacje.
- dotyczące rozwoju społeczeństwa opartego na wiedzy. Wsparcie otrzymało ponad 107 tys. beneficjentów, w tym niemal 70 tys. szkół i publicznych placówek kształcenia ustawicznego, 30 tys. placówek administracji oświatowej i innych instytucji systemu oświaty.
W Programie Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL 2004-2006 zrealizowano 287 projektów na kwotę 138,8 mln euro. Projekty były ukierunkowane na: ułatwianie wchodzenia i powrotu na rynek pracy, wzmocnienie krajowej gospodarki społecznej, wspieranie adaptacyjności przedsiębiorstw i pracowników do zmian w gospodarce oraz wykorzystania technologii informacyjnych i innych nowych technologii, godzenie życia rodzinnego i zawodowego, a także pomoc w społecznej i zawodowej integracji osób ubiegających się o status uchodźcy.
Bazę projektów EQUAL można znaleźć na stronie Programu.
Największym unijnym programem współfinansowanym ze środków EFS w latach 2007- 2013 był realizowany w Polsce Program Kapitał Ludzki (POKL). Spośród 76,7 miliarda euro przeznaczonych na EFS w całej polityce spójności UE w latach 2007-2013, Polska uzyskała aż 1/8 tej sumy. Była to największa inicjatywa nie tylko pośród 117 programów operacyjnych finansowanych w UE w latach 2007–2013, ale również w całej pięćdziesięcioletniej historii tego funduszu.
Efekty POKL można obejrzeć w spocie promocyjnym „47 000 małych wielkich rzeczy”, zrealizowanym z okazji zakończenia programu. Wśród tysięcy zrealizowanych projektów, znalazły się m.in.:
Inicjatywa jest kobietą. ABC przedsiębiorczości dla kobiet.
- Projektodawca: Fundacja Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
- Dofinansowanie EFS: 1,56 mln zł
Szkoleniem objęto łącznie 120 kobiet, a 77 z nich otrzymało szanse na zrealizowanie własnych planów biznesowych. W efekcie powstało 77 firm w różnych branżach.
Konserwator - program aktywizacji zawodowej osób pozostających bez zatrudnienia
- Projektodawca: Wojewódzki Urząd Pracy w Krakowie
- Dofinansowanie EFS: 9 830 250,00 zł
Celem projektu była aktywizacja zawodowa osób mających szczególne problemy ze znalezieniem pracy. Z projektu zatrudnienia subsydiowanego skorzystało 530 osób, a ze staży zawodowych 160 osób. Uczestnicy projektów pracowali jako konserwatorzy, renowatorzy, asystenci i przewodnicy w muzeach, animatorzy kultury.
Przedsiębiorczość w sektorach kreatywnych
- Projektodawca: Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie
- Dofinansowanie EFS: 6 440 350 zł
Celem projektu było ułatwienie uruchomienia i prowadzenia firm stu osobom chcącym założyć działalność na terenie Obszaru Metropolitalnego Warszawy (Warszawa i 71 otaczających ją gmin). Projekt zakładał aktywizację biznesową m.in. absolwentów szkół artystycznych, osób niepełnosprawnych i osób po 45 roku życia poprzez szkolenia, doradztwo specjalistyczne i wsparcie finansowe. Dzięki udziałowi w projekcie 80% uczestników otrzymało dotacje na założenie własnej firmy i wsparcie przez pierwszy rok działalności.
Na co wydajemy środki z EFS w latach 2014-2020?
Na lata 2014-2020 z Europejskiego Funduszu Społecznego Polska otrzyma łącznie 13,2 mld euro. Program Wiedza Edukacja Rozwój (POWER) oraz dodatkowa linia budżetowa Inicjatywa na rzecz zatrudnienia ludzi młodych, to łącznie 4,7 mld euro. W 16 regionalnych programach operacyjnych dofinansowanie wyniesie 8,8 mld euro.
Celem głównym POWER jest wzmocnienie wybranych polityk publicznych realizujących cele strategii Europa 2020. Program wspiera m.in. aktywizację młodych osób bezrobotnych poniżej 30 roku życia, a także szkolnictwo wyższe, innowacje społeczne, mobilność i współpracę ponadnarodową.
Efekty programu już są widoczne:
- w POWER podpisano 1772 umów o wartości 5,4 mld zł;
- prawie 250 tys. osób młodych objęto wsparciem na rynku pracy, a 2030 podmiotów ekonomii społecznej otrzymało pożyczki;
- prawie 14 tys. studentów podnosi swoje kompetencje w kluczowych obszarach, a ponad 45 tys. osób uczestniczy w programach mobilności ponadnarodowej;
- 4,9 tys. lekarzy oraz 28, 5 tys. pielęgniarek i położnych podnosi swoje kwalifikacje zawodowe w obszarach związanych z potrzebami epidemiologiczno-demograficznymi.